- Margot Zansta: Lichtplastiek met computeronderdelen (2000)
Van Utrecht tot Amsterdam en van Eindhoven tot Schiedam: de lichtkunstfestivals en –exposities schieten in deze donkere dagen als paddenstoelen uit de grond. Lichtkunst is hot maar was nog niet zo lang geleden een betrekkelijk marginaal verschijnsel.
Stichting Polderlicht toont in het Kunstfort te Vijfhuizen aan de hand van een twintigtal lichtkunstwerken hoe deze kunststroming zich de laatste vijftig jaar heeft ontwikkeld van knap geknutselde objecten tot geavanceerde, computergestuurde led-installaties. De tentoonstelling Lichtjaren heeft niet de pretentie ‘compleet’ te zijn (dat zou ook niet kunnen met slechts twintig werken) maar focust op fascinaties die van alle tijden zijn, zoals herhalende patronen en moiré-effecten.
- Johan van Zutphen: Kubus met refracterende lijnen (circa 1970)
Van Zutphen heeft talloos veel werk gemaakt waarin het moiré-effect een hoofdrol speelt. Zijn draaiende kubus is een hallucinerend stukje optical art dat op de recente Zero-expositie in het Stedelijk Museum niet had misstaan.
- Johan van Zutphen: Kubus met refracterende lijnen (circa 1970)
- Willem Marijs: zonder titel (circa 1966)
Nog ouder –en wellicht nog meer Zero- is deze installatie van TL-lampen. Het zijn allemaal ogenschijnlijk witte TL-buizen met allemaal nét een wat andere lichtkleur en/of –warmte. Doordat ze zo naast elkaar zijn geplaatst worden de verschillen duidelijk en ontstaat een subtiele compositie, die helaas moeilijk te fotograferen blijkt.
- François Morellet: Décrochage # 6 (2005)
Een later werk van de Franse grootmeester van de minimal lichtkunst. Dit en een aantal andere objecten in de expositie zijn afkomstig uit de collectie van wat tot een paar jaar geleden het enige lichtkunstmuseum van Nederland was: het helaas weg bezuinigde Centrum Kunstlicht In De Kunst (KLIK) in –hoe kan het ook anders- Eindhoven.
- Koji Ogura: Light Blue A (1972)
Maximaal effect met een minimaal middel: een ouderwetse kopspiegellamp.
- Peter F. van Loon: De elevatie van het gebeente van de albatros (1992, update 2015)
Een druk op het knopje doet een ogenschijnlijk willekeurig zootje TL-lampen knipperen zodat er een ‘tekening’ van witte lichtstrepen ontstaat.
Matthijs Munnik: Citadel | Lightcape (2012, update 2015)
Het geknipper van deze stroboscopische installatie is zó extreem dat des bezoekers hersenen het niet aankunnen en verwoed een soort ‘orde’ in de visuele chaos proberen aan te brengen. Daardoor ontstaan er allerlei patronen op het netvlies. Menigeen trekt dit werk niet, anderen kunnen geen genoeg krijgen van deze high tech neo-psychedelica. Dit werk is onmogelijk te fotograferen.
- Mariska de Groot: CineChine (2012, update 2015)
Deze spannende multimedia-installatie is zowel computergestuurd als werkend met ouderwetse 8mm-filmprojectoren. Het lichtspel op de muren refereert aan de filmexperimenten van pioniers als Man Ray en László Moholy-Nagy; lichtgevoelige speakers zetten de licht-informatie om in geluid.
- Eun Kyoung Hwang: Domestic Totems (2014)
Het meest recente werk betreft een drietal huishoudelijke ‘verkeersborden’ die de overbelaste mens de weg moeten wijzen naar een meditatieve staat van zijn/Zen, als tegenwicht voor de dolgedraaide buitenwereld. De neonbuizen zijn bevestigd op berkenhouten stammen.
- Jozef van der Horst: Lighting Nature (2005) en Peter Zegveld: Busje (2002)
Die combinatie van hout en neon zit ook in Van der Horst’s veel oudere werk. Daarin betreft het de tak van een kronkelwilg. Het Busje is een wat vreemde eend in de bijt want het enige figuratieve werk, maar het vormt een welkome comic relief aan het eind van de tentoonstelling.
Lichtjaren is alleen dit weekend nog te zien! Zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur en zondag van 11.00 tot 17.00 uur. Zondag verzorgen de curatoren Loes en John rondleidingen; die duren ca. 50 minuten en starten om 13.00 en 15.00 uur. Voor de gelegenheid bedraagt de entreeprijs slechts één euro.
Tot slot: het is verdraaid moeilijk gebleken om de kunstwerken goed te fotograferen, voor dit verhaal is uit verschillende bronnen geplukt. Bovenstaande foto’s zijn van Thomas Lenden, André Schaminee en John Prop.
Leave a Reply