De regenworm biedt een verrassende inspiratiebron als het gaat om androgynie. Terwijl de mens vaak vastzit in rigide ideeën over gender, toont de regenworm met zijn tweeslachtigheid hoe natuurlijk en flexibel gender kan zijn. Elke regenworm is hermafrodiet, wat betekent dat hij zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen heeft.
Voor de voortplanting hebben wormen elkaar nodig. Het proces begint wanneer twee regenwormen beiden hun clitellum (de verdikte, ringvormige structuur ongeveer een kwart onder hun kop) tegen elkaar drukken. Ze scheiden een grote hoeveelheid slijm af en wisselen vervolgens sperma uit, dat tijdelijk in hun lichaam wordt opgeslagen. Na de paring vormt het clitellum een slijmerige cocon die over het lichaam naar voren schuift. Terwijl de cocon beweegt, worden de opgeslagen eicellen bevrucht met het sperma. De cocon wordt daarna in de aarde afgezet, waar de jonge wormen zich ontwikkelen. Afhankelijk van de omstandigheden duurt dit proces tussen de twee en vier weken.
Regenwormen zijn zeker niet de enige hermafrodieten in de natuur. Veel planten en dieren, zoals slakken, schildpadden, zeekomkommers en bepaalde vissoorten zoals de blauwe papegaaivis, delen deze eigenschap. Hermafroditisme komt vaak voor waar het bijdraagt aan het overleven van een soort in de natuur. Deze voorbeelden kunnen ons inspireren om onze eigen, vaak binaire opvattingen over gender en identiteit te herzien, aangezien starre binaire systemen niet het beste zijn voor het aanpassingsvermogen van een soort.
Deze biologische diversiteit wordt ook weerspiegeld in oude mythologieën. In de hindoeïstische traditie belichaamt Ardhanarishvara zowel mannelijke als vrouwelijke energieën, wat de eenheid en harmonie van tegenstellingen benadrukt. In de Griekse mythologie weerspiegelen figuren als Hermaphroditus, Tiresias en Agdistis de vloeibaarheid van gender, terwijl de West-Afrikaanse scheppergod Mawu-Lisa ook deze balans belichaamt. Al eeuwenlang wordt androgynie gezien als een bron van kracht en aanpassing.
Regenwormen laten zien dat het omarmen van een fluïde identiteit niet alleen natuurlijk is, maar ook evolutionair voordelig. Ze zijn een levend voorbeeld van hoe diversiteit en inclusiviteit het leven niet ingewikkelder maken, maar juist rijker en veerkrachtiger. Androgynie is geen abstract concept, maar een manier van zijn die ons kan helpen een inclusievere en harmonieuzere samenleving te bouwen. Free yourself!
Dit essay is het slot essay van de serie van vijf, dat ik speciaal op Trendbeheer schreef tijdens het proces van het videokunstwerk Wormonomics. Deze vijf stappen heb ik ook in een tweetalig manifest gepubliceerd. Wil je op de hoogte worden gehouden van tentoonstellingen, screenings, interesse in het manifest, heb je zelf een interessant aanbod voor een presentatie of wil je het videowerk graag bekijken? Neem dan contact met mij op.
Leave a Reply